Τί είναι τα ΕΠΑ;

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικές με τα ΕΠΑ και το πώς λειτουργούν οι συγκεντρώσεις ΕΠΑ μπορείτε να ανατρέξετε στο Φυλλάδιο της Αδελφότητας μας «Τα ΕΠΑ είναι...».

Βιβλιογραφία ΕΠΑ

Από νωρίς η αδελφότητά μας αντιλήφθηκε πόσο σημαντικό και βοηθητικό εργαλείο είναι να συγκεντρωθεί και να καταγραφεί η εμπειρία, δύναμη και ελπίδα των μελών μας ως βιβλιογραφία του προγράμματος. Για να μπορέσει να ολοκληρωθεί αυτό το έργο, ενήλικα παιδιά ανά τον κόσμο προσέφεραν εθελοντικά υπηρεσία μέσα από την συμμετοχή τους σε Επιτροπές διαμόρφωσης βιβλιογραφίας για το πρόγραμμα των Ενήλικων Παιδιών των Αλκοολικών/Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ).

Τα πρώτα κομμάτια της βιβλιογραφίας μας ήταν ο βασικός μας κορμός όπως:

• τα 12 Βήματα,
• οι 12 Παραδόσεις που προσαρμόστηκαν από τα αντίστοιχα των ΑΑ για τις  ανάγκες του προγράμματός μας, 
• η Λίστα (Το Πρόβλημα),
• η Λύση και
• οι 12 Υποσχέσεις.

Στη συνέχεια δημιουργήθηκε η ανάγκη να αναπτυχθούν βιβλία ξεκινώντας από το Βασικό Κείμενο της Αδελφότητας ΕΠΑ (γνωστό και ως Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο) που η πρώτη του έκδοση κυκλοφόρησε το 2006.

Ακολούθησαν:

• το Τετράδιο Εργασίας 12 Βημάτων ΕΠΑ (γνωστό και ως Κίτρινο Τετράδιο Εργασίας) που η πρώτη του έκδοση κυκλοφόρησε το 2007,
• το Βιβλίο των Καθημερινών Διαλογισμών (γνωστό και ως «Ενδυναμώνοντας την Ανάρρωσή μου») που η πρώτη του έκδοση κυκλοφόρησε το 2013 και τέλος
• το Τετράδιο Εργασίας των Χαρακτηριστικών τηςΛίστας (γνωστό και Καφέ Τετράδιο Εργασίας) που η πρώτη του έκδοση κυκλοφόρησε το 2015.

Παράλληλα, η Παγκόσμια Αδελφότητά μας θέλοντας να προσφέρει εργαλεία ανάρρωσης στα ενήλικα παιδιά που να εστιάζουν στην Λύση είναι σε διαδικασία διαμόρφωσης νέας βιβλιογραφίας όπως π.χ. το Τετράδιο Εργασίας του Στοργικού Γονιού καθώς και μία πιο συμπυκνωμένη και ανανεωμένη εκδοχή του Μεγάλου Κόκκινου Βιβλίου που προς το παρόν έχει ονομαστεί ως το Μικρό Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο.

Για μια λίστα όλης διαθέσιμης εγκεκριμένης βιβλιογραφίας ΕΠΑ μπορείτε ανατρέξετε στην αντίστοιχη ενότητας της επίσημης ιστοσελίδας της Παγκόσμιας Αδελφότητας ΕΠΑ.

Πώς δουλεύουμε ένα πρόγραμμα ανάρρωσης;

Τα μέλη αναρρώνουν στο δικό τους ρυθμό. Η εμπειρία μάς έχει διδάξει ότι εκείνα τα μέλη των ΕΠΑ που αποκομίζουν τα μεγαλύτερα οφέλη στο συντομότερο χρονικό διάστημα χρησιμοποιούν τα εργαλεία ανάρρωσης.

Τα εργαλεία ανάρρωσης των ΕΠΑ είναι τα εξής:

• Πηγαίνουμε στις συγκεντρώσεις και τηλεφωνούμε σε άλλα μέλη του προγράμματος για να μιλήσουμε για ζητήματα ανάρρωσης.
• Διαβάζουμε τη βιβλιογραφία των ΕΠΑ και μαθαίνουμε για την εμπειρία άλλων καθώς αποκτούμε διαύγεια για τη δική μας εμπειρία.
• Ορίζουμε και επιβάλλουμε τα όρια μας.
• Δουλεύουμε και χρησιμοποιούμε τα Δώδεκα Βήματα και τις Δώδεκα Παραδόσεις.
• Αναγνωρίζουμε τους ανθρώπους, τα μέρη και τα πράγματα που είναι υγιή και χρήσιμα για τις ζωές μας σήμερα και αποβάλλουμε εκείνα που δεν είναι.
• Επανασυνδεόμαστε με το Εσωτερικό Παιδί ή τον Αληθινό Εαυτό.
• Δουλεύουμε με έναν υποστηρικτή και χτίζουμε δίκτυα υποστήριξης.
• Παρακολουθούμε συγκεντρώσεις που εστιάζουν σε θέματα όπου χρειάζεται να δουλέψουμε.
• Προσφέρουμε υπηρεσία στα ΕΠΑ.

Απόσπασμα από το φυλλάδιο «Τα ΕΠΑ είναι..»

Είμαι Ενήλικο Παιδί;

«Η ιδέα του Ενήλικου Παιδιού προήλθε από τα μέλη της Αλατίν που ξεκίνησαν την ομάδα “Ελπίδα για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών”. Τα ιδρυτικά μέλη της αδελφότητάς μας, που ήταν άνω των δεκαοκτώ, ήταν ενήλικα· αλλά, ως παιδιά μεγάλωσαν σε αλκοολικά σπίτια. Ενήλικο Παιδί σημαίνει επίσης ότι όταν ερχόμαστε σε αντιπαράθεση, οπισθοδρομούμε σε ένα στάδιο της παιδικής μας ηλικίας».

                                                Ιστορία των ΕΠΑ – μία συνέντευξη με τον Tony A., 1992

«Ένα ενήλικο παιδί είναι κάποιος που ανταποκρίνεται στις ενήλικες καταστάσεις με αυτο-αμφισβήτηση, αυτο-κατηγορία ή μία αίσθηση ότι είναι λάθος ή κατώτερος – όλα μαθημένα από στάδια της παιδικής ηλικίας. Χωρίς βοήθεια, λειτουργούμε εν αγνοία μας με μη αποτελεσματικές σκέψεις και αποφάσεις που μάθαμε στην παιδική ηλικία. Η οπισθοδρόμηση μπορεί να είναι ανεπαίσθητη, αλλά είναι εκεί σαμποτάροντας τις αποφάσεις και τις σχέσεις μας».

Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο των ΕΠΑ, Ενότητα «Ενήλικο Παιδί» 

      

  Οι ακόλουθες ερωτήσεις θα σε βοηθήσουν να αποφασίσεις αν υπήρχε στην οικογένειά σου αλκοολισμός ή κάποια άλλη οικογενειακή δυσλειτουργία. Αν οι γονείς σου δεν έπιναν, ίσως οι παππούδες σου να έπιναν και να μεταβίβασαν την ασθένεια της οικογενειακής δυσλειτουργίας στους γονείς σου. Αν το αλκοόλ ή τα ναρκωτικά δεν ήταν το πρόβλημα, το σπίτι σου ίσως να ήταν χαοτικό, μη ασφαλές και να έλειπε η φροντίδα, όπως σε πολλά σπίτια όπου υπάρχει αλκοολισμός.

  Οι ακόλουθες ερωτήσεις προσφέρουν μία εικόνα για μερικούς από τους τρόπους που τα παιδιά επηρεάζονται μεγαλώνοντας με έναν προβληματικό πότη, ακόμη και για χρόνια αφότου έχουν φύγει από το σπίτι. Οι ερωτήσεις αφορούν επίσης ενήλικες που μεγάλωσαν σε σπίτι όπου υπήρχε κακοποίηση που είχε να κάνει με το φαγητό, το σεξ, την εργασιομανία αλλά και την έντονη θρησκευτική κακοποίηση. Τα υιοθετημένα παιδιά -πλέον ενήλικες- ταυτίζονται με πολλές από αυτές τις ερωτήσεις.

1. Μήπως θυμάσαι κάποιον να πίνει ή να παίρνει ναρκωτικά ή να εμπλέκεται σε κάποια άλλη συμπεριφορά που σήμερα πιστεύεις ότι μπορεί να είναι δυσλειτουργική;
2. Μήπως απέφευγες να φέρνεις φίλους στο σπίτι σου εξαιτίας του ποτού ή κάποιας άλλης δυσλειτουργικής συμπεριφοράς στο σπίτι;
3. Μήπως ένας από τους γονείς σου έπλαθε δικαιολογίες για το ποτό ή κάποια άλλη συμπεριφορά του άλλου γονιού;
4. Μήπως οι γονείς σου εστίαζαν υπερβολικά ο ένας στον άλλο που φαίνεται να σε αγνοούσαν;
5. Μήπως οι γονείς σου ή οι συγγενείς σου μάλωναν διαρκώς;
6. Μήπως σε παρέσερναν σε καυγάδες ή διαφωνίες και σου ζητήσουν να διαλέξεις το μέρος του ενός ή του άλλου συγγενή ή γονιού;
7. Μήπως προσπαθούσες να προστατεύσεις τα αδέρφια σου απέναντι στο πιόμα ή σε άλλη συμπεριφορά στην οικογένεια;
8. Ως ενήλικας, νιώθεις ανώριμος; Μήπως κατά βάθος νιώθεις ως παιδί;
9. Ως ενήλικας, όταν αλληλεπιδράς με τους γονείς σου, πιστεύεις ότι σου  συμπεριφέρονται όπως σε ένα παιδί; Μήπως εξακολουθείς να εκπληρώνεις κάποιο ρόλο σε σχέση με τους γονείς σου;
10. Μήπως πιστεύεις ότι είναι δική σου ευθύνη να φροντίζεις τα συναισθήματα και τις ανησυχίες των γονιών σου; Μήπως κάποιοι άλλοι συγγενείς απευθύνονται σε σένα για να τους λύσεις τα δικά τους προβλήματα;
11. Μήπως φοβάσαι τα πρόσωπα εξουσίας και τους θυμωμένους ανθρώπους;
12. Μήπως διαρκώς αναζητάς επιβεβαίωση ή έπαινο, αλλά έχεις δυσκολία να αποδεχτείς μία φιλοφρόνηση όταν σου τυχαίνει;
13. Μήπως εκλαμβάνεις τις περισσότερες μορφές κριτικής ως προσωπική επίθεση;
14. Μήπως δεσμεύεσαι υπερβολικά έναντι των άλλων και μετά αισθάνεσαι θυμό όταν οι άλλοι δεν εκτιμούν αυτά που κάνεις;
15. Μήπως θεωρείς ότι είσαι υπεύθυνος για τον τρόπο που αισθάνεται ή συμπεριφέρεται κάποιο άλλο πρόσωπο;
16. Μήπως δυσκολεύεσαι να αναγνωρίσεις συναισθήματα;
17. Μήπως εστιάζεις έξω από τον εαυτό σου για αγάπη και ασφάλεια;
18. Μήπως εμπλέκεσαι σε προβλήματα των άλλων; Μήπως νιώθεις πιο ζωντανός εν μέσω μίας κρίσης;
19. Μήπως ταυτίζεις το σεξ με την οικειότητα;
20. Μήπως μπερδεύεις την αγάπη με τον οίκτο;
21. Μήπως έχεις βρεθεί σε σχέση με ένα ψυχαναγκαστικό ή επικίνδυνο πρόσωπο και να αναρωτιέσαι πώς συνέβη αυτό;
22. Μήπως κρίνεις ανελέητα τον εαυτό σου και αναρωτιέσαι για το τί είναι φυσιολογικό;
23. Μήπως συμπεριφέρεσαι με έναν τρόπο δημόσια και με διαφορετικό στο σπίτι;
24. Πιστεύεις ότι οι γονείς σου είχαν πρόβλημα με το ποτό ή με τη λήψη ναρκωτικών;
25. Πιστεύεις ότι έχεις επηρεαστεί από το ποτό ή κάποια άλλη δυσλειτουργική συμπεριφορά των γονιών σου ή της οικογένειάς σου; 

      

    Αν απάντησες «ναι» σε τρεις ή σε περισσότερες από αυτές τις ερωτήσεις, ίσως να υποφέρεις από τις συνέπειες της ανατροφής σε μία αλκοολική ή δυσλειτουργική οικογένεια. Όπως αναφέρεται στη Λίστα, μπορεί να έχεις επηρεαστεί ακόμη και αν δεν έχεις πιεί αλκοόλ. Παρακαλούμε διάβασε το Κεφάλαιο 2 για να μάθεις περισσότερα σχετικά με αυτέ τις συνέπειες.

                                            Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο των ΕΠΑ, Κεφάλαιο 1: «Η Λίστα- Το Πρόβλημα»

Οι γονείς μου δεν έπιναν αλλά μπορώ να ταυτιστώ

Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχουν ναρκωτικά ή αλκοόλ στην οικογένεια για να υπάρξει δυσλειτουργία. Πολλά μέλη των ΕΠΑ ταυτίζονται με τη βιβλιογραφία και τις συγκεντρώσεις ΕΠΑ, ωστόσο οι γονείς τους δεν έπιναν ούτε είχαν κάποιον εθισμό. Επιπρόσθετα με την αλκοολική οικογένεια, υπάρχουν τουλάχιστον πέντε ακόμη τύποι οικογενειών που δημιουργούν το ντρόπιασμα, την εγκατάλειψη ή την τελειομανία που διαμορφώνουν ένα ενήλικο παιδί. Είσαι μέλος των ΕΠΑ από τη στιγμή που ταυτίζεσαι με τα χαρακτηριστικά της Λίστας και έχεις μια επιθυμία να αναρρώσεις από τις συνέπειες της ανατροφής σε ένα δυσλειτουργικό σπίτι. 

Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο των ΕΠΑ, Κεφάλαιο 9: «Ερωτήσεις και Απαντήσεις σχετικές με τα ΕΠΑ» 

Έξω από το παρκοκρέβατο

Οι γονείς μου ποτέ δεν ήπιαν ούτε μία στάλα αλκοόλ στη ζωή τους, αλλά ούτε και οι δικοί τους γονείς. Ήταν αξιοσέβαστα πρόσωπα της εκκλησίας. Διάβασα κάπου ότι οι πιο πρώιμες αναμνήσεις της παιδικής μας ηλικίας συχνά συμβολίζουν τη ζωή μας. Η πιο παλιά μου ανάμνηση είναι να κάθομαι σε ένα πάρκο στο μπροστινό μπαλκόνι νιώθοντας μόνος, παγιδευμένος και ανίκανος να βγω έξω.

Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε μία μικρή αγροτική πόλη. Μετά το γάμο των γονιών μου, τρία μωρά γεννήθηκαν μέσα σε τρία χρόνια και η μητέρα μου δεν είχε ιδέα πώς να ανταπεξέλθει με  μας. Ο πατέρας μου δούλευε στον ιατρικό τομέα και συνεχώς έφερνε στο σπίτι φάρμακα και χάπια για τα νεύρα και τις ημικρανίες της μητέρας.

Στην οικογένειά μας υπήρχε ένας πολύ έντονος διαχωρισμός ανάμεσα στην εικόνα της οικογένειας προς την κοινότητα και στην πραγματικότητα που έβλεπα στο σπίτι. Για την  κοινότητα, οι γονείς ήταν ευυπόληπτοι ηγέτες και εργαζόμενοι της εκκλησίας, υποδείγματα της οικογενειακής ζωής και της υπηρεσίας στην κοινωνία. Στην πραγματικότητα, η οικογενειακή μας ζωή στο σπίτι απείχε κατά πολύ από αυτήν την ουτοπιστική εικόνα.

Ο πατέρας μου ήταν εργασιομανής και πάντα διαθέσιμος όταν τον καλούσε το καθήκον. Όταν δεν ήταν στη δουλειά, πήγαινε σε συγκεντρώσεις άπειρων οργανώσεων της κοινότητας. Ένας από τους εθισμούς του ήταν να γίνεται πρόεδρος σε κάθε οργάνωση που συμμετείχε. Η μητέρα μου πάλευε στο σπίτι με τα νεύρα, τις ημικρανίες και τα παιδιά της. Όταν παρεκτρεπόμουν με χτυπούσε, παρόλο που τα «αδικήματά» μου δεν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από τις εξερευνήσεις που κατά μέσο όρο κάνει ένα παιδί.  Η χειρότερη απειλή της μητέρας ήταν ότι θα έφευγε από το σπίτι και θα μας άφηνε εάν δεν συμπεριφερόμασταν καλά. Συχνά έβγαινε από την πόρτα και καθώς κατηφόριζε το δρόμο μάς χλεύαζε: «Βλέπετε! Σας αφήνω μέχρι να μάθετε να φέρεστε». Με δάκρυα στα μάτια, την ικετεύαμε να γυρίσει πίσω και υποσχόμασταν να συμπεριφερόμαστε άψογα.

Έγινα εργασιομανής σαν τον πατέρα μου και σχεδόν το ίδιο νευρωτικός με την μητέρα μου. Ήμουν ανίκανος να διατηρήσω οποιαδήποτε ουσιαστική σχέση οικειότητας. Όταν έφτασα στα σαράντα μου είχα τον ίδιο διπλό κόσμο όπως οι γονείς μου: μία ηθική δημόσια εικόνα επιτυχίας και υπηρεσίας και μία ιδιωτική ζωή μοναξιάς, καταπιεσμένων συναισθημάτων και σεξουαλικής δυσλειτουργίας.

Βρήκα έναν ψυχοθεραπευτή που με βοήθησε να εξερευνήσω το για-χρόνια-χαμένο παιδί που ήταν φυλακισμένο στο πάρκο της ψυχής μου. Μία μέρα ανέφερε ότι ίσως έβρισκα βοηθητικές τις συγκεντρώσεις για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών. Νόμισα ότι δεν με είχε ακούσει με προσοχή όταν του μοιράστηκα την περήφανη ιστορία περί νηφαλιότητας στην οικογένειά μου. Μου είπε ότι δε χρειαζόταν να γίνω μέλος, να πληρώσω ή να πω κάτι και έτσι πήγα σε μία συγκέντρωση. Σοκαρίστηκα. Το «Πρόβλημα» ήταν η ιστορία της ζωής μου. Ταίριαζαν όλα. Έχουν περάσει πέντε χρόνια και ακόμα δουλεύω το πρόγραμμα. Με τη βοήθεια της Ανώτερής μου Δύναμης, διεκδικώ τη ζωή και το πνεύμα μου ξέχωρα από τα δίχτυα της παρελθοντικής οικογενειακής δυσλειτουργίας. Ο θαυματουργός συνδυασμός της ψυχοθεραπείας και της δουλειάς με τα Δώδεκα Βήματα με απελευθερώνουν από τη φυλακή του παρκοκρέβατου της παιδικής μου ηλικίας για να εξερευνήσω και να βιώσω τον πραγματικό και μοναδικό μου εαυτό. 

Απόσπασμα από το Μεγάλο Κόκκινο Βιβλίο των ΕΠΑ, 

Κεφάλαιο 3: «Οι γονείς μου δεν έπιναν αλλά μπορώ να ταυτιστώ»

Οι Δώδεκα Παραδόσεις για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών/ Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ)

Οι Δώδεκα Παραδόσεις παρέχουν καθοδήγηση στις ομάδες ΕΠΑ και στη δομή των υπηρεσιών. Εγγυώνται την απλότητα όσον αφορά στον πρωταρχικό μας σκοπό και τις προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος μέλος των ΕΠΑ.

1. Το κοινό καλό όλων μας πρέπει να προηγείται· η προσωπική ανάρρωση βασίζεται στην ενότητα των ΕΠΑ.
2. Για το σκοπό της ομάδας μας υπάρχει μόνο μια εξουσία – ένας στοργικός Θεός όπως εκφράζεται μέσα από τη συνείδηση της ομάδας μας. Οι αρχηγοί μας είναι μόνο έμπιστοι υπηρέτες, δεν κυβερνούν.
3. Η μόνη προϋπόθεση για να είναι κάποιος μέλος των ΕΠΑ είναι η επιθυμία να αναρρώσει από τις συνέπειες της ανατροφής σε μια αλκοολική ή δυσλειτουργική οικογένεια.
4. Κάθε ομάδα είναι αυτόνομη, εκτός από ζητήματα που αφορούν άλλες ομάδες ή τα ΕΠΑ ως σύνολο. Συνεργαζόμαστε με όλα τα άλλα προγράμματα Δώδεκα Βημάτων.
5. Κάθε ομάδα έχει έναν πρωταρχικό σκοπό: να μεταφέρει το μήνυμά της στο ενήλικο παιδί που ακόμα υποφέρει.
6. Μία ομάδα ΕΠΑ δεν πρέπει ποτέ να υποστηρίζει, να χρηματοδοτεί ή να δανείζει το όνομά της σε οποιαδήποτε υπηρεσία ή ξένη επιχείρηση, έτσι ώστε προβλήματα χρηματικά, ιδιοκτησίας ή γοήτρου να μη μας αποσπούν από τον πρωταρχικό μας σκοπό.
7. Κάθε ομάδα ΕΠΑ πρέπει να είναι πλήρως αυτοσυντήρητη και να μη δέχεται εξωτερικές συνεισφορές.
8. Τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών θα πρέπει παραμείνουν πάντοτε χωρίς επαγγελματική υπόσταση, αλλά τα κέντρα υπηρεσίας μας μπορούν να προσλάβουν εξειδικευμένους επαγγελματίες.
9. Τα ΕΠΑ, όπως είναι, δεν πρέπει ποτέ να έχουν οργανωμένη μορφή, αλλά μπορούμε να δημιουργούμε ομάδες εργασίας ή επιτροπές άμεσα υπεύθυνες σε αυτούς που υπηρετούν.
10. Τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών δεν έχουν γνώμη για εξωτερικά ζητήματα, γι’ αυτό και το όνομα των ΕΠΑ δεν θα πρέπει ποτέ να εμπλέκεται σε δημόσιες αντιπαραθέσεις.
11. Η πολιτική των δημοσίων σχέσεών μας βασίζεται στην προσέλκυση αντί της προώθησης. Διατηρούμε την προσωπική ανωνυμία σε επίπεδο Τύπου, ραδιοφώνου, τηλεόρασης, ταινιών και άλλων δημόσιων μέσων επικοινωνίας.
12. Η ανωνυμία είναι το πνευματικό θεμέλιο όλων μας των Παραδόσεων, υπενθυμίζοντάς μας πάντοτε να τοποθετούμε τις αρχές πάνω από τις προσωπικότητες.

Οι Δώδεκα Υποσχέσεις για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών/Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ)

Οι Υποσχέσεις των ΕΠΑ αναπαριστούν μερικές από τις ανταμοιβές που μπορούμε να αναμένουμε από το πρόγραμμα των ΕΠΑ και την αγάπη προς τον εαυτό μας. Αναπαριστούν μία ισορροπία δράσης, συναισθήματος και ύπαρξης. Αυτό είναι το πνευματικό υλικό από το οποίο έχει φτιαχτεί η αγάπη προς τον εαυτό μας.

1. Θα ανακαλύψουμε την αληθινή μας ταυτότητα με το να αγαπήσουμε και να αποδεχτούμε τον εαυτό μας.
2. Η αυτοεκτίμησή μας θα αυξηθεί καθώς αποδεχόμαστε τον εαυτό μας σε καθημερινή βάση.
3. Ο φόβος απέναντι σε πρόσωπα εξουσίας και η ανάγκη να ευχαριστούμε τους άλλους θα εξαφανιστεί.
4. Η ικανότητα να μοιραζόμαστε με οικειότητα θα αναπτυχθεί μέσα μας.
5. Καθώς αντιμετωπίζουμε τα ζητήματά μας με την εγκατάλειψη, θα νιώσουμε έλξη προς τα θετικά χαρακτηριστικά και θα γίνουμε πιο ανεκτικοί στις αδυναμίες.
6. Θα απολαύσουμε αισθήματα σταθερότητας, γαλήνης και οικονομικής ασφάλειας.
7. Θα μάθουμε πώς να παίζουμε και να διασκεδάζουμε στη ζωή μας.
8. Θα επιλέγουμε να αγαπάμε ανθρώπους που μπορούν να αγαπούν τον εαυτό τους και να είναι υπεύθυνοι για τον εαυτό τους. 
9.  Θα μας είναι ευκολότερο να θέσουμε υγιή όρια και περιορισμούς.
10. Ο φόβος της αποτυχίας και επιτυχίας θα φύγει από μέσα μας, καθώς θα κάνουμε διαισθητικά πιο υγιείς επιλογές. 
11. Με τη βοήθεια της υποστηρικτικής μας ομάδας των ΕΠΑ, σιγά-σιγά θα αποβάλλουμε τις δυσλειτουργικές μας συμπεριφορές.
12. Σταδιακά, με τη βοήθεια της Ανώτερής μας Δύναμης, μαθαίνουμε να περιμένουμε και να δεχόμαστε το καλύτερο.

Το Πρόβλημα

Προσαρμοσμένο από τη Λίστα

Πολλοί ανακαλύψαμε ότι έχουμε πολλά κοινά χαρακτηριστικά, ως αποτέλεσμα της ανατροφής μας σε ένα αλκοολικό ή δυσλειτουργικό περιβάλλον. Καταλήξαμε να νιώθουμε απομονωμένοι και αμήχανοι με τους άλλους ανθρώπους και ιδιαίτερα με τα πρόσωπα εξουσίας. Για να προστατέψουμε τον εαυτό μας, προσπαθούσαμε να ευχαριστήσουμε τους άλλους, παρόλο που μέσα από αυτή τη διαδικασία χάσαμε τη δική μας ταυτότητα. Παρόλα αυτά, θα εκλαμβάναμε οποιαδήποτε προσωπική κριτική ως απειλή. Είτε οι ίδιοι γίναμε αλκοολικοί (ή εμφανίσαμε άλλη εθιστική συμπεριφορά), ή παντρευτήκαμε έναν αλκοολικό ή και τα δύο. Αν όχι, βρήκαμε άλλες ψυχαναναγκαστικές προσωπικότητες,  όπως έναν εργασιομανή,  για να καλύψουμε την αρρωστημένη μας ανάγκη για  εγκατάλειψη.

Ζήσαμε τη ζωή μας από τη σκοπιά του θύματος. Έχοντας υπερβολικά ανεπτυγμένη την αίσθηση της ευθύνης, προτιμούσαμε να είμαστε απασχολημένοι με άλλους παρά με τον εαυτό μας. Κάθε φορά που υποστηρίζαμε τον εαυτό μας αντί να υποκύπτουμε στη θέληση των άλλων, αποκτούσαμε αισθήματα ενοχής. Ως αποτέλεσμα μάθαμε να αντιδρούμε παρά να δρούμε,  αφήνοντας τους άλλους να παίρνουν την πρωτοβουλία. Ήμασταν εξαρτημένες προσωπικότητες, τρομοκρατημένοι από την ιδέα της εγκατάλειψης, πρόθυμοι να κάνουμε σχεδόν τα πάντα για να διατηρήσουμε μια σχέση προκειμένου να μην εγκαταλειφθούμε συναισθηματικά. Ωστόσο, εξακολουθούσαμε να επιλέγουμε ανασφαλείς σχέσεις καθώς αντιστοιχούσαν στη σχέση μας με τους αλκοολικούς ή δυσλειτουργικούς γονείς κατά την παιδική μας ηλικία.

Αυτά τα συμπτώματα της οικογενειακής ασθένειας του αλκοολισμού ή άλλης δυσλειτουργίας μάς έκαναν «από κοινού θύματα», καθώς αποκτούσαμε τα χαρακτηριστικά της ασθένειας χωρίς απαραίτητα να έχουμε καταναλώσει ποτέ αλκοόλ. Μάθαμε να υποτάσσουμε τα συναισθήματά μας ως παιδιά και να τα θάβουμε ως ενήλικες. Αυτή η κατάσταση είχε ως επακόλουθο να μπερδέψουμε την αγάπη με τον οίκτο, έχοντας την τάση να αγαπάμε εκείνους που μπορούμε να σώσουμε. Ακυρώνοντας ακόμη περισσότερο τον εαυτό μας, εθιστήκαμε στην έξαψη σε όλες μας τις υποθέσεις προτιμώντας τη διαρκή αναστάτωση από τις διαχειρίσιμες σχέσεις. Αυτή είναι μια περιγραφή του προβλήματος και όχι ένα κατηγορητήριο.

Η Λίστα των Χαρακτηριστικών για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών/Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ)

Αυτά είναι τα χαρακτηριστικά που φαίνεται να έχουμε κοινά, εξαιτίας της ανατροφής μας σε μια αλκοολική ή άλλης μορφής δυσλειτουργική οικογένεια.

1. Απομονωθήκαμε και φοβόμασταν τους ανθρώπους και τα πρόσωπα εξουσίας.
2. Αναζητούσαμε την επιδοκιμασία και στην πορεία χάσαμε την δική μας ταυτότητα.
3. Φοβόμαστε τους θυμωμένους ανθρώπους και οποιαδήποτε προσωπική κριτική.
4. Είτε οι ίδιοι γίναμε αλκοολικοί ή παντρευτήκαμε έναν αλκοολικό ή και τα δύο ή βρήκαμε κάποια άλλη ψυχαναγκαστική προσωπικότητα όπως έναν εργασιομανή για να ικανοποιήσουμε την αρρωστημένη μας ανάγκη για εγκατάλειψη.
5. Ζούμε τη ζωή από τη σκοπιά του θύματος και μας ελκύει αυτή την αδυναμία στις ερωτικές και τις φιλικές μας σχέσεις.
6. Έχουμε υπερβολικά ανεπτυγμένη την αίσθηση της ευθύνης και μας είναι πιο εύκολο να ασχολούμαστε με άλλους παρά με τον εαυτό μας. Αυτό μας αποτρέπει από το να εξετάζουμε προσεκτικά τα δικά μας ελαττώματα κλπ.
7. Κάθε φορά που υποστηρίζουμε τον εαυτό μας αντί να υποκύπτουμε στη θέληση των άλλων νιώθουμε συναισθήματα ενοχής.
8. Εθιστήκαμε στην έξαψη. 
9. Μπερδεύουμε την αγάπη με τον οίκτο και τείνουμε να «αγαπάμε» πρόσωπα για τα οποία μπορούμε να «νοιώσουμε οίκτο» και να τα «σώσουμε».
10.  Έχουμε «μπουκώσει» τα συναισθήματα μας από την τραυματική μας παιδική ηλικία και έχουμε χάσει την ικανότητα να αισθανόμαστε ή να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας καθώς αυτό μας προκαλεί πολύ πόνο (Άρνηση).
11. Κρίνουμε αυστηρά τον εαυτό μας και έχουμε πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.
12. Είμαστε εξαρτημένες προσωπικότητες που μας τρομοκρατεί η ιδέα της εγκατάλειψης και θα κάνουμε οτιδήποτε για να διατηρήσουμε μία σχέση προκειμένου να μη βιώσουμε οδυνηρά συναισθήματα εγκατάλειψης τα οποία νιώσαμε κατά τη συμβίωσή μας με άρρωστους ανθρώπους που δεν ήταν ποτέ συναισθηματικά παρόντες για εμάς.
13. Ο αλκοολισμός είναι μία οικογενειακή ασθένεια, οι ίδιοι γίναμε παρα-αλκοολικοί και κληρονομήσαμε τα χαρακτηριστικά αυτής της ασθένειας παρόλο που δεν κληρονομήσαμε την ίδια τη συνήθεια του ποτού.
14. Οι παρα-αλκοολικοί περισσότερο αντιδρούν παρά  δρουν.

Tony A. ,1978

Τα Δώδεκα Βήματα για τα Ενήλικα Παιδιά Αλκοολικών/Δυσλειτουργικών Οικογενειών (ΕΠΑ)

Στα ΕΠΑ μαθαίνουμε να εστιάζουμε στον εαυτό μας και βρίσκουμε την αληθινή μας ταυτότητα. Πρέπει να είμαστε πρόθυμοι να δουλέψουμε τα Δώδεκα Βήματα για να μπορέσουμε να ωριμάσουμε συναισθηματικά και πνευματικά. Αυτά είναι τα Βήματα που δουλεύουμε για να διαχειριστούμε την ανατροφή μας σε μια δυσλειτουργική οικογένεια: 

1. Παραδεχτήκαμε ότι είμαστε ανίσχυροι στις συνέπειες του αλκοολισμού ή άλλης οικογενειακής δυσλειτουργίας και ότι η ζωή μας είχε γίνει ακυβέρνητη.
2. Καταλήξαμε να πιστέψουμε ότι μια Δύναμη μεγαλύτερη από εμάς θα μπορούσε να μας επαναφέρει στη λογική.
3. Αποφασίσαμε να παραδώσουμε τη θέλησή μας και τη ζωή μας στη φροντίδα του Θεού, όπως Τον καταλαβαίνει ο καθένας μας.
4. Κάναμε μία διερευνητική και άφοβη ηθική απογραφή του εαυτού μας.
5. Παραδεχτήκαμε στον Θεό, στον εαυτό μας και σ’ έναν άλλο άνθρωπο την ακριβή φύση των σφαλμάτων μας.
6. Γίναμε εντελώς έτοιμοι να αφήσουμε το Θεό να απομακρύνει όλα αυτά τα ελαττώματα του χαρακτήρα μας.
7. Ταπεινά ζητήσαμε από τον Θεό να απομακρύνει τα ελαττώματά μας.
8. Κάναμε μία λίστα όλων των ανθρώπων που είχαμε βλάψει και γίναμε πρόθυμοι να κάνουμε επανορθώσεις σε όλους αυτούς.
9. Κάναμε άμεσες επανορθώσεις σε αυτούς τους ανθρώπους όπου ήταν δυνατό, εκτός από τις περιπτώσεις που θα έβλαπταν αυτούς ή άλλους.
10. Εξακολουθήσαμε να κάνουμε προσωπική απογραφή και όταν είχαμε άδικο το παραδεχόμασταν αμέσως.
11. Επιδιώξαμε μέσα από την προσευχή και το διαλογισμό να βελτιώσουμε τη συνειδητή επαφή μας με το Θεό, όπως εμείς Τον καταλαβαίνουμε, προσευχόμενοι μόνο να γνωρίσουμε το θέλημά Του για εμάς και για τη δύναμη να το εκτελέσουμε. 
12. Έχοντας βιώσει μία πνευματική αφύπνιση ως αποτέλεσμα αυτών των Βημάτων, προσπαθήσαμε να μεταφέρουμε αυτό το μήνυμα σε άλλους που ακόμα υποφέρουν και να εφαρμόσουμε αυτές τις αρχές σε όλες μας τις υποθέσεις.